ماموگرافی با چه هدفی انجام می شود؟
ماموگرافی یکی از روش های مهم و مؤثر در تشخیص و پیشگیری از بیماری های پستان، به ویژه سرطان، است. این روش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس، باعث می شود تغییرات غیرطبیعی در بافت پستان را قابل مشاهده شوند و به پزشکان کمک می کند تا مشکلات را در مراحل اولیه شناسایی و درمان کنند. انجام ماموگرافی به ویژه برای خانم ها در سنین مشخص یا افرادی با سابقه خانوادگی بیماری های پستان اهمیت زیادی دارد.
ماموگرافی چگونه انجام می شود؟
ماموگرافی یک روش تصویربرداری ساده و سریع است که برای بررسی وضعیت بافت پستان انجام می شود. در این فرآیند، بیمار در مقابل دستگاه ماموگرافی قرار می گیرد و پستان ها به آرامی بین دو صفحه صاف قرار داده می شوند. این صفحات پستان را به طور موقت فشرده می کنند تا تصاویر واضح تری از بافت داخلی گرفته شود. سپس اشعه ایکس با دوز کم از پستان عبور می کند و تصاویر دقیقی از بافت های داخلی روی فیلم یا صفحه دیجیتال ثبت می شود. این روش معمولاً چند دقیقه طول می کشد و ممکن است کمی احساس فشار یا ناراحتی ایجاد کند، اما برای گرفتن نتایج دقیق و تشخیص زودهنگام، این فشار ضروری است. پزشکان پس از بررسی تصاویر، تغییرات احتمالی یا مشکلات موجود را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، مراحل درمان یا آزمایش های تکمیلی را پیشنهاد می دهند.
ماموگرافی برای اولین بار در چه سنی انجام می شود؟
اولین ماموگرافی معمولاً در سن 40 سالگی به عنوان یک بخش از غربالگری منظم سرطان سینه انجام می شود. در این سن، زنان می توانند ماموگرافی را به صورت سالانه یا هر دو سال یک بار انجام دهند تا هر تغییر یا ناهنجاری در بافت سینه به موقع شناسایی و سپس درمان شود. با این حال، در صورت وجود سابقه خانوادگی سرطان سینه، مانند ابتلای مادر، خواهر یا دیگر اعضای نزدیک خانواده به این بیماری، ممکن است پزشک انجام ماموگرافی را در سنین پایین تر نیز پیشنهاد کند. همچنین، زنانی که دارای جهش ژنتیکی در ژن های BRCA1 یا BRCA2 هستند، ممکن است نیاز به شروع غربالگری زودهنگام داشته باشند. پزشک ممکن است در مواردی که توده ای در سینه احساس شود یا علائمی مانند تغییر شکل یا درد غیرعادی وجود داشته باشد، حتی در سنین جوان تر انجام ماموگرافی را ضروری بداند. به طور کلی، تعیین زمان دقیق اولین ماموگرافی باید با مشاوره پزشک متخصص و بر اساس شرایط هر فرد انجام شود.
آمادگی های لازم قبل از انجام ماموگرافی
قبل از انجام ماموگرافی، باید در موارد زیر آمادگی کامل داشته باشید:
- زمان بندی مناسب: بهتر است ماموگرافی را یک هفته پس از پایان دوره قاعدگی انجام دهید، زیرا در این زمان حساسیت سینه ها کمتر است و انجام آزمایش راحت تر پیش می رود.
- پرهیز از استفاده از مواد بهداشتی: در روز انجام ماموگرافی از استفاده از دئودورانت، عطر، لوسیون یا پودر در ناحیه زیر بغل و روی سینه خودداری کنید زیرا این مواد باعث ایجاد لکه یا اختلال در تصاویر می شوند.
- پوشیدن لباس راحت: لباس های دو تکه (مانند بلوز و شلوار) بپوشید تا در هنگام آزمایش، راحت تر باشید و تنها نیاز داشته باشید که لباس های بالاتنه خود را در بیاورید.
- آگاهی از تاریخچه پزشکی: اگر قبلاً ماموگرافی انجام داده اید، تصاویر یا گزارش های قبلی را به همراه داشته باشید تا امکان مقایسه وجود داشته باشد. همچنین، هرگونه اطلاعات راجع به سابقه خانوادگی سرطان سینه یا بیماری های مرتبط را به پزشک بدهید.
- اطلاع رسانی به پزشک در صورت بارداری یا شیردهی: اگر باردار هستید یا به نوزاد شیر می دهید، حتماً به پزشک اطلاع دهید، زیرا در این شرایط ممکن است نیاز به روش های جایگزین باشد.
- استفاده از مسکن در صورت نیاز: اگر احساس می کنید ممکن است در حین ماموگرافی درد یا ناراحتی داشته باشید، می توانید با مشورت پزشک از یک مسکن ساده مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
ماموگرافی هر چند وقت باید تکرار شود؟
تکرار ماموگرافی به عوامل مختلفی مانند سن، سابقه خانوادگی و وضعیت سلامتی عمومی فرد بستگی دارد. به طور کلی:
- برای زنان 40 تا 49 سال، انجام ماموگرافی هر یک تا دو سال یک بار توصیه می شود، مگر اینکه پزشک باتوجه به شرایط فردی برنامه متفاوتی پیشنهاد بدهد.
- برای زنان 50 تا 74 سال، ماموگرافی معمولاً هر دو سال یک بار انجام می شود، زیرا خطر سرطان سینه در این سنین بیشتر می شود و غربالگری منظم برای شناسایی زودهنگام بیماری ضروری است.
- اگر سابقه خانوادگی سرطان سینه یا جهش ژنی وجود داشته باشد، ممکن است پزشک توصیه کند ماموگرافی سالانه و حتی زودتر از 40 سالگی آغاز شود.
- برای زنان بالای 75 سال نیز تکرار ماموگرافی به وضعیت سلامت عمومی فرد و نظر پزشک بستگی دارد. در برخی موارد، غربالگری متوقف می شود، اما برای افرادی که از سلامت خوبی برخوردارند، ممکن است ادامه پیدا کند.
عوارض ماموگرافی
با این که ماموگرافی یک روش ایمن و مطمئن برای تشخیص زودهنگام بیماری های پستان است، اما ممکن است عوارض یا محدودیت هایی نیز به همراه داشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از:
- حساسیت یا درد موقت: فشاری که در حین انجام ماموگرافی به پستان وارد می شود، ممکن است باعث درد یا ناراحتی کوتاه مدت شود (این حالت معمولاً به سرعت برطرف می شود.)
- قرارگیری در معرض اشعه ایکس: در ماموگرافی از اشعه ایکس با دوز پایین استفاده می شود. اگرچه مقدار اشعه بسیار کم است و معمولاً بی خطر است اما در موارد خاص و با انجام مکرر، ممکن است نگرانی هایی نیز ایجاد کند.
- نتایج مثبت یا منفی: گاهی اوقات ممکن است ماموگرافی نتایجی نشان دهد که به طور دقیق وضعیت پستان را مشخص نمی کند. این موارد ممکن است نیاز به آزمایش های بیشتر مانند سونوگرافی یا بیوپسی داشته باشند.
- محدودیت در تشخیص برخی تغییرات: ممکن است ماموگرافی برای تشخیص تغییرات در بافت پستان های بسیار متراکم کمی محدودیت داشته باشد. در چنین مواردی، روش های تکمیلی مانند MRI توصیه می شوند.
بهترین دکتر برای ماموگرافی
برای انجام ماموگرافی و تشخیص دقیق مشکلات پستان و در نهایت درمان آنها، انتخاب یک پزشک متخصص و باتجربه بسیار مهم است. دکتر میترا عبدلی، جراح و متخصص زنان و زایمان، با سال ها تجربه در تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با سلامت زنان، یکی از بهترین گزینه ها برای انجام ماموگرافی به شمار می روند. ایشان با دانش و دقت بالای خود، محیطی امن و آرام برای بیماران ایجاد کرده و با بررسی دقیق نتایج ماموگرافی، بهترین راهکارهای درمانی را پیشنهاد می کنند. برای مشاوره و دریافت نوبت، می توانید از طریق سایت دکتر عبدلی اقدام کنید.
