تخمدان در زنان مانند دو غده تخم مرغی شکل است که در دو طرف رحم قرار گرفته و به وسیله لوله های فالوپ به یکدیگر متصل شده اند. تخمدان سرشار از تخمک بوده و با ترشح استروژن و پروژسترون سیکل قاعدگی را کنترل می کند؛ اما برخی مواقع خانم ها به دلایل زیادی همچون پیشگیری از سرطان سینه و تخمدان، وجود کیست های خطرناک و دردهای حاصل از پیچ خوردن تخمدان اقدام به برداشتن یک یا دو تخمدان می کنند. برداشتن این اندام تناسلی تاثیر زیادی روی زندگی افراد می گذارد؛ به طوری که علاوه بر عوارض جسمی اکثر افراد دچار افسردگی می شوند؛ همچنین با حذف تخمدان برخی از هورمون های ضروری از جمله استروژن با افت شدیدی روبرو خواهد شد. پس بهتر است جراحی اوفورکتومی یا برداشتن تخمدان بر اساس تشخیص یک متخصص زنان و زایمان همچون خانم دکتر میترا عبدلی صورت گیرد.
اوفورکتومی یا برداشتن تخمدان چیست؟
به روشی که در آن یک یا هر دو تخمدان برداشته می شود، اوفورکتومی یا برداشتن تخمدان گفته می شود. تخمدان در دو طرف رحم قرار گرفته که حاوی تخمک است و با تولید هورمون های استروژن و پروژسترون چرخه قاعدگی را کنترل می کند. انواع برداشتن تخمدان به شرح زیر هستند:
- اوفورکتومی یک طرفه: در این روش از جراحی فقط یکی از تخمدان ها برداشته می شود.
- اوفورکتومی دو طرفه: در این نوع از جراحی هر دو تخمدان برداشته می شوند.
- اوفورکتومی انتخابی (پیشگیرانه): در بعضی از خانم ها ژن های جهش یافته وجود دارد که احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهند؛ به همین علت برای پیشگیری از سرطان هر دو تخمدان برداشته می شوند.
عمل اوفورکتومی به تنهایی یا همراه با هیسترکتومی انجام می شود؛ زیرا در آن دسته از زنانی که در معرض ابتلا به سرطان تخمدان هستند، احتمال اینکه به سرطان لوله های فالوپ مبتلا شوند زیاد است؛ به خاطر همین در صورت برداشتن تخمدان، لوله های فالوپ نیز برداشته می شوند.
دلایل برداشتن تخمدان چیست؟
از علل برداشتن تخمدان به موارد زیر می توان اشاره کرد:
- بیماری آندومتریوز
- کاهش یافتن خطر بارداری خارج از رحم
- خارج کردن تومور های خوش خیم یا کیست های بزرگ تخمدانی
- درد و التهاب مزمن در لگن
- درمان سرطان تخمدان
- چرخش تخمدان یا تورشن
- از بین بردن توده های چرکی موجود در لوله های فالوپ یا تخمدان
- کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان
جراحی اوفورکتومی چگونه انجام می شود؟
خارج کردن تخمدان از رحم به صورت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می شود و متخصص زنان با توجه به شرایط بیمار یکی از دو روش را برای برداشتن تخمدان انتخاب می کند:
جراحی باز یا لاپاراتومی
در جراحی تخمدان به روش باز روی پوست و عضلات شکم برش هایی به صورت افقی یا عمودی ایجاد می شوند. بعد از خارج کردن تخمدان محل زخم را بخیه زده و پانسمان می کنند. این نوع جراحی با عوارض زیاد و دوره نقاهت طولانی مدت همراه است.
جراحی بسته یا لاپاراسکوپی
در روش جراحی بسته تخمدان، یک برش کوچک در اطراف ناف و چند برش در بالای واژن ایجاد می شود تا ابزار لاپاراسکوپی وارد رحم شود. در جراحی بسته تخمدان ها از واژن خارج شده و به برش کمی نیاز است؛ از همین رو عوارض و دوره نقاهت کمتری به دنبال دارد.
عمل برداشتن تخمدان چه عوارضی دارد؟
مهم ترین عوارض خارج کردن تخمدان از رحم خانم ها کاهش قدرت و توانایی باروری آنها است؛ یعنی در آن دسته از خانم هایی که یک طرف تخمدان را برداشته اند احتمال بچه دار شدن زیاد است؛ اما در خانم هایی که هر دو تخمدان را خارج کرده اند احتمال بچه دار شدن از بین خواهد رفت. با برداشتن و خارج کردن تخمدان بانوان بیشتر در معرض بیماری های قلبی، پوکی استخوان، افسردگی، افت شدید استروژن هستند. زنانی که زودتر از دوران یائسگی تخمدان هایشان را از بدن خارج کرده اند، در مقایسه با زنان دیگر بیشتر در خطر ابتلا به زوال عقل و اختلالات شناختی قرار می گیرند. از دیگر عوارض عمل برداشتن تخمدان موارد زیر را می توان نام برد:
- احتمال خونریزی
- بسته شدن روده ها
- آسیب به اندام های نزدیک تخمدان
- ناباروری همیشگی به علت عدم تخمک گذاری
- توقف و پایان یافتن دوران پریودی حتی با وجود رحم
- افزایش ابتلا به پوکی استخوان با کاهش تعداد استروژن
- پارگی تومور و پخش شدن توده سرطانی
- خشکی و آتروفی واژن
- عفونت های مکرر واژینالی
- درد در محل بخیه یا زخم
- به وجود آمدن چسبندگی در بافت های اطراف تخمدان
- دوره نقاهت طولانی مدت
- تب، افسردگی، تهوع و استفراغ
- سخت ادرار کردن
- خارج شدن ترشحات خونی و غیر عادی از واژن
- درد های لگنی یا سندرم تخمدان باقی مانده
- ظاهر شدن اسکار در محل زخم
نتایج برداشتن تخمدان
چنانچه برداشتن تخمدان با روش بسته یا لاپاراتومی انجام شده باشد با توجه به نوع جراحی و اینکه جراحی چگونه انجام شده خانم ها می توانند به انجام فعالیت های روزمره بپردازند. به طور تقریبی حدود ۶ هفته بعد از لاپاراتومی افراد تا حدود زیادی سلامتی کامل خود را به دست می آورند. ولی بانوانی که خارج کردن تخمدان را با روش باز یا لاپاراسکوپی انجام داده اند به دوره نقاهت و استراحت بیشتری نیاز دارند تا کاملا سلامتی خود را به دست آوند و فعالیت های روزمره خود را شروع کنند.
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به صورت کامل درباره برداشتن تخمدان یا اوفورکتومی و عوارض آن صحبت شد. اوفورکتومی یک نوع جراحی است که یکی از تخمدان ها یا هر دوی آن ها برداشته می شود. در طول این جراحی ممکن است به دلیل پیشگیری از سرطان تخمدان، رحم و لوله های فالوپ نیز خارج شوند. بعد از برداشتن تخمدان احتمال یائسگی زودرس وجود دارد؛ به خاطر همین ممکن است افراد دیگر قدرت باروری نداشته باشند. برای خارج کردن تخمدان به یک پزشک متخصص ماهر نیاز است، خانم دکتر میترا عبدلی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی، فلوشیپ پزشکی جنسی یکی از بهترین پزشکان هستند که با استفاده از روش های درمانی نوین می توانند به شما کمک کنند؛ به همین منظور برای دریافت نوبت ویزیت حضوری با شماره تماس هایی که در داخل همین سایت قرار داده شده تماس بگیرید.
