بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع بین خانم ها به شمار می آید که بیشتر در سنین میان سالی و بعد از یائسگی رخ می دهد. این عارضه بسیار مضطرب کننده است به طوری که افراد دچار سرخوردگی و افسردگی شده و از حضور در فعالیت های اجتماعی امتناع می کنند. بی اختیاری ادرار در زنان نسبت به آقایان شیوع بیشتری دارد و بیشتر به علت عفونت های ادراری مکرر، اختلالات کف لگن و بزرگی پروستات اتفاق می افتند. اگر بی اختیاری ادرار درمان نشود فرد از حضور در اجتماع و خانواده اجتناب کرده و کیفت زندگی او کاهش پیدا خواهد کرد. بیشتر خانم ها به دلیل شرم و خجالتی که دارند به پزشک مراجعه نمی کنند در صورتی که باید بدانند روش های درمانی مختلفی وجود دارد که به درمان بی اختیاری ادرار در زنان کمک می کنند. در این مقاله قصد داریم درباره بی اختیاری ادرار در زنان و روش های درمان آن صحبت کنیم.
منظور از بی اختیاری ادرار چیست؟
سیستم ادراری انسان از کلیه ها، مثانه، حالب ها و پیشابراه تشکیل شده است. هنگامی که خون در کلیه ها تصفیه می شود، ادرار تشکیل شده و از طریق حالب ها وارد مثانه می گردد. ادراری که در مثانه ذخیره شده پس از پر شدن مثانه، اسفنکتر انتهایی آن باز شده و ادرار از راه پیشابراه از بدن دفع می شود؛ اما چنانچه در عملکرد سیستم ادراری تداخل ایجاد شود، بی اختیاری ادرار رخ می دهد یا به عبارت دیگر هناگام نشت ادرار خارج از کنترل مثانه، بی اختیاری ادرار اتفاق می افتد. با وجود اینکه عارضه بی اختیاری ادرار با افزایش سن بیشتر می شود اما قسمتی از روند طبیعی سالمندی به شمار نمی آید و برخلاف تصور بسیاری از افراد روش های درمانی مختلفی برای درمان و بهبود آن وجود دارد. در موارد خفیف این بیماری، نشت ادرار به صورت قطره ای در زمان سرفه، عطسه، خندیدن، بلند کردن اجسام سنگین و…اتفاق می افتد اما در موارد شدید ادرار از کنترل خارج شده و شدت پیدا می کند.
انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادراری انواع مختلفی دارد که از شایع ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بی اختیاری استرسی
نیمی از بی اختیاری ادراری در بانوان از نوع استرسی است که بر اثر فشار وارد بر شکم و با فعالیت ورزشی، عطسه، سرفه و خندیدن رخ می دهد.
بی اختیاری فوریتی
در این حالت فرد باید ادرار را سریعاً تخلیه کند؛ زیرا احتمال خروج غیرعادی ادرار وجود دارد. اصلی ترین عامل بروز بی اختیاری فوریتی عفونت ادراری مکرر است.
بی اختیاری سرریزی
یکی از انواع بی اختیاری ادراری از نوع سرریزی است که به دنبال عدم تخلیه کامل مثانه بعد از ادرار رخ می دهد. در صورتی که مثانه کامل تخلیه نشود مقداری از آن داخل مثانه باقی خواهد ماند که حین حرکت ممکن است به بیرون سرریز کند. بیماری هایی مثل دیابت، سکته مغزی، بزرگی پروستات از جمله دلایل بی اختیاری ادرار سرریزی است.
بی اختیاری ترکیبی
این نوع بی اختیاری از ترکیب چند علت به طور همزمان رخ می دهد. برای مثال اگر فردی به صورت همزمان به بی اختیاری ادراری استرسی و سندروم مثانه بیش فعال دچار شود، بی اختیاری ادراری ترکیبی رخ می دهد.
بی اختیاری عملکردی
گاها پیش می آید که فرد نمی تواند به موقع خود را به توالت برساند که همین عامل سبب خروج بدون اختیار ادرار از بدن می شود.
بی اختیاری مختلط
چنانچه فرد بی اختیاری ادرار بیش از یک نوع را تجربه کند به بی اختیاری ادرار از نوع مختلط دچار شده است.
علل بی اختیاری ادراری
در بروز بی اختیاری ادرار علل مختلفی دخیل هستند که موارد زیر را می توان برشمرد:
- افزایش سن: مهمترين عامل بروز بی اختیاری ادرار بالا رفتن سن است؛ به خصوص بعد از یائسگی که سطح هورمون های جنسی کاهش یافته و عضلات کف لگن ضعیف و شل می شوند.
- اختلالات کف لگن: در صورتی که عضلات کف لگن شوند، افتادگی لگن و بی اختیاری ادرار را به دنبال خواهد داشت.
- بارداری و زایمان: در دوران حاملگی به دلایل مختلفی همچون: تغییرات هورمونی، افزایش وزن و…عضلات کف لگن شل و ضعیف می شوند؛ همچنین زمان زایمان به دلیل فشاری که به لگن وارد می شود، بی اختیاری ادرار اتفاق می افتد.
- چاقی: افزایش وزن و چاقی به خصوص چاقی ناحیه شکمی و تحرک نداشتن سبب بی اختیاری ادرار می شود. افرادی که شاخص توده بدنی آن ها از ۳۰ بیشتر است، بی اختیاری ادرار در آن ها شیوع بیشتری دارد.
روش های درمانی بی اختیاری ادرار
برخی از روش هایی که برای درمان بی اختیاری ادرار در زنان وجود دارد به شرح زیر است:
دارودرمانی
احتمال دارد پزشک برای درمان بی اختیاری ادرار داروهایی که اطراف و مجاری ادراری مثانه را مسدود می کند تجویز کند. با مصرف این داروها که حاوی مواد شیمیایی است، عضلات مثانه شل می شوند تا ظرفیت آن افزایش پیدا کند.
تقویت عضلات کف لگن
با توجه به اینکه افزایش وزن، زایمان، بارداری، یائسگی و …سبب ضعیف شدن عضلات کف لگن و بی اختیاری ادرار می شوند باید به تقویت عضلات کف لگن اهمیت زیادی داده شود. انجام حرکت کگل برای تقویت عضلات بسیار کارآمد و مؤثر است.
جراحی
اگر روش های گفته شده مؤثر واقع نشود، پزشک عمل جراحی را پیشنهاد خواهد تا بی اختیاری ادرار درمان شود.
لیزر
یکی دیگر از روش های درمانی غیر جراحی لیزر است؛ زیرا این روش سبب تحریک کلاژن سازی، تقویت و بازسازی پیشابراه و عضلات کف لگن می شود و از این طریق بی اختیاری ادرار درمان می شود.
مراجعه به پزشک
همانطور که در مطالب فوق بیان کردیم بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع بین خانم ها است که به دلایل مختلفی ایجاد می شود. بانوان به خاطر بی اختیاری ادرار دچار شرم و خجالت می شوند به گونه ای که تمایلی به حضور در جمع ندارند؛ از همین رو برای درمان به پزشک متخصص مراجعه نمی کنند؛ اما لازم به ذکر است که مراجعه به موقع به پزشک و شروع درمان در بهبودی سریع بی اختیاری ادرار مؤثر است. دکتر میترا عبدلی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی یکی از بهترین پزشکانی هستند که می توانند با ارائه جدیدترین روش های درمانی به شما کمک کنند؛ به همین منظور برای دریافت نوبت ویزیت حضوری و مراجعه به مطب ایشان می توانید با شماره تماس های درج شده در سایت تماس بگیرید.
