راهکارهای پیشگیری از سرطان سینه
هر سال تعداد زیادی از بانوان و حتی آقایان مبتلا به سرطان سینه میشوند. هیچ کس نمیتواند خطر ابتلا به این بیماری را به طور کامل از بین ببرد اما راهکارهایی وجود دارد تا حتیالامکان ریسک ابتلا را به پایینترین حد خود برسانیم. گروهی از عوامل مختلف دست به دست هم داده تا احتمال ابتلا به سرطان سینه کم یا زیاد شود. این گروه شامل مواردی مثل ژن، سبک زندگی و محیط اطراف ما هستند. برخی از این عوامل قابل کنترل توسط خود شخص هستند اما برخی دیگر در تحت کنترل ما نبوده و عوامل غیر قابل پیشگیری تلقی میشوند. در ادامهی این مطلب تمامی عوامل موثر برای پیشگیری از سرطان سینه را بررسی خواهیم کرد.
عوامل قابل پیشگیری در سرطان سینه
آسانترین و مطمئنترین راه این است که ابتدا سراغ عوامل قابل پیشگیری برویم. این عوامل تحت کنترل ما بوده و با برنامهریزی به راحتی قابل انجام هستند.
- کنترل مصرف الکل: نوشیدن الکل باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان و در مواردی بازگشت دوباره این سرطان میشود. نوشیدن الکل را محدود کنید. بهترین کار این است که کلا الکل ننوشید. به ازای هر ۱۰ گرم الکل مصرف شده در روز خطر ابتلا به سرطان سینه ۷ درصد افزایش مییابد.
- کنترل وزن: افزایش وزن و چاقی باعث افزایش سطح استروژن در بدن شما میشود. در یک وزن مناسب بمانید. با استفاده از شاخص BMI وزن استاندارد خود را پیدا کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، کالری کمتری در روز دریافت کنید تا به وزن مناسب برسید. رژیم غذایی گیاهی و سرشار از پروتئین بسیار کمک کننده خواهد بود. برای زنانی که یائسگی را تجربه میکنند، اضافه وزن با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه همراه است. به گفتهی انجمن سرطان آمریکا، حفظ وزن مناسب تا ۳۰ درصد ریسک سرطان پستان را پایین میآورد.
- فعالیت بدنی: ورزش به تنظیم هورمونها و تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. در نتیجه رشد سلولهای سرطانی کندتر و سختتر میشود. فعالیت بدنی برای سلامت روانتان هم مفید است. این به آن معنا نیست که شما به دوی ماراتن احتیاج دارید. ورزش شما باید چیزی باشد که از آن لذت میبرید نه یک کار طاقت فرسا. پس به آرامی جلو بروید و سعی کنید به طور مستمر در طولانی مدت برنامه ورزش را حفظ کنید.
- شیردهی: اگر بچه دارید، تغذیه با شیر مادر در پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان نقش دارد. دوران شیردهی شما هرچه طولانیتر باشد، ریسک ابتلا پایینتر میآید. تصور میشود در دوران بارداری و شیردهی تغییراتی در سلولهای پستان ایجاد میشود. این تغییرات باعث میشود سلولهای ناحیهی سینه کمتر در معرض سرطانی شدن قرار بگیرند. به همین دلیل زنانی که بچهدار شدهاند و یا فرزندشان از شیر مادر تغذیه کرده مقاومت بیشتری در برابر ابتلا به سرطان سینه دارند. به خصوص وقتی در سنین جوانی زایمان کرده باشید.
- محدودیت هورمون تراپی پس از یائسگی: ممکن است با نزدیک شدن به دوران یائسگی علائم ناخوشآیند و درناکی داشته باشید و هورمون تراپی به شما پیشنهاد شود. در هورمون درمانی ترکیبی از استروژن و پروژسترون استفاده میشود. این ترکیبات خطر ابتلا را بالا میبرند. حتما با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است بتوانید از داروهای غیر هورمونی کمک بگیرید و عوارض یائسگی را مدیریت کنید. در صورت لزوم میتوانید از پزشک خود بخواهید حداقل دوز داروی هورمونی را برایتان تجویز کند و مدت زمان مصرف دارو تحت نظر پزشک کنترل شود.
- کنترل مصرف دخانیات: اگر سیگار یا قلیان می کشید حتما آن را ترک کنید. مصرف دخانیات خطر ابتلا به انواع سرطان مخصوصا سرطان سینه را بالا میبرد. دود تنباکو حاوی بیش از ۷۰ ماده شیمیایی است که به عنوان عامل سرطانزا شناخته شده است. اگر عادت به کشیدن سیگار دارید ممکن است ترک کامل آن کمی سخت به نظر برسد. میتوانید در ابتدا با کاهش مصرف دخانیات شروع کنید.
- معاینات دورهای پستان: این معاینه توسط پزشک متخصص زنان یا حتی خودتان میتواند انجام شود. معمولا یک هفته بعد از دوران پریود زمان مناسبی برای معاینه است. نواحی زیربغل، سینهها و ترقوه ارزیابی میشود. تمامی تغییرات پوستی یا علائم قرمزی و کبودی در این نواحی مورد بررسی قرار میگیرد. چنانچه احساس کردید تودهای زیر انگشتان شما لمس شد یا قسمتی فرو رفتگی داشت حتما به پزشک خود اطلاع دهید. ترشحات نوک سینه هم از مواردی است که باید در گزارش به پزشک خود لحاظ کنید.
عوامل غیر قابل کنترل در پیشگیری از سرطان پستان
اگر تمام موارد بالا را رعایت کنید باز هم فاکتورهایی وجود دارد که شانس ابتلا به سرطان پستان را در شما بالا ببرد و آن هم عوامل غیر قابل کنترل هستند. البته داشتن موارد زیر به این معنی نیست که شما مبتلا سرطان سینه هستید. در ادامه با چند مورد از این عوامل آشنا خواهیم شد.
- ژنتیک: ژنتیک و سابقهی خانوادگی از عوامل اصلی است که حتما باید از آن آگاه باشید. سابقه خانوادگی یعنی یکی از بستگان درجه یک شما سرطان سینه داشته باشد. در این صورت حتی در سنین پایینتر هم شانس ابتلا به سرطان سینه برای شما وجود دارد. گاهی ممکن است در خانواده هم شخصی مبتلا نشده باشد اما جهشی در یک ژن وجود داشته باشد که از یکی از والدین به ارث بردیم. این جهشها نیز شانس ابتلا را افزایش میدهند.
- سن: با بالاتر رفتن سن احتمال بروز سرطان پستان افزایش مییابد. ممکن است در بانوان جوان هم ابتلا به سرطان سینه مشاهده شود اما اکثر موارد در سنین بالای ۵۰ سال گزارش شدهاند.
- جنسیت: ۹۹ درصد سرطان سینه در بین زنان دیده میشود. اگرچه مردان هم احتمال ابتلا دارند اما درصد بسیار کمی ممکن است یک آقا به سرطان سینه مبتلا شود. زنان در معرض خطر بسیار بیشتری هستند و تقریبا از هر ۷ زن ۱ نفر درگیر میشود.
مراجعه به پزشک
در حالی که عوامل خطر غیر قابل کنترل را نمیتوان تغییر داد، شما همچنان میتوانید با انتخاب شیوهی سالم و مدیریت عوامل قابل کنترل از بروز سرطان سینه پیشگیری کنید. مهم است که بدانید هیچ عامل مشخصی برای سرطان سینه وجود ندارد که با حذف آن بتوانیم به طور ۱۰۰ درصد از ابتلا پیشگیری کنید. اگر در مورد ابتلا به سرطان پستان نگران هستید یا جز آن دسته افراد هستید که شانس ابتلای بالایی دارند، از یک متخصص زنان و زایمان کمک بگیرید. میتوانید با مشورت با دکتر میترا عبدلی جراح، متخصص زنان، زایمان و نازایی عوامل اثر گذار شخصی خود را شناسایی و برای پیشگیری اقدام کنید.
