یکی از مهم‌ترین خبرهایی که زوجین در طول زندگی خود می‌شنوند؛ خبر بارداری و صاحب فرزند شدن است؛ اما این خبر درعین‌حال که شادی‌بخش به شمار می‌آید مسئولیت‌های زیادی هم برای مادر و پدر به همراه دارد. مادر باید طی ۹ بارداری به خصوص سه ماه اول حاملگی از خود و جنین بیشتر مراقبت کند. معمولاً بیشتر سقط جنین در سه ماه اول بارداری به دلایل مختلفی از هر زمان دیگر بیشتر اتفاق می‌افتد. برخی مواقع به دلایل نامشخصی سقط جنین رخ می‌دهد اما در برخی مواقع دلیل سقط تشخیص داده می‌شود که با درمان و رفع به موقع مشکل می‌توان از سقط جنین جلوگیری کرد؛ بنابراین بسیاری از خانم‌ها قبل یا حین بارداری به دنبال آشنایی با راه‌های جلوگیری از سقط هستند تا نوزاد سالمی را به دنیا بیاورند؛ از همین رو قرار است در این مقاله درباره راه‌های جلوگیری از سقط جنین در سه ماه اول بارداری صحبت کنیم.
سقط جنین چیست؟
منظور از سقط جنین یعنی از دست دادن جنین قبل از هفته بیستم بارداری است که به صورت ناخواسته و غیر عمد اتفاق می‌افتد. سقط جنین عمدی با سقط جنین ناخواسته متفاوت است؛ بدین معنی که مادر به دلایلی به‌طور غیر عمد جنین خود را از دست می‌دهد. بیشترین میزان سقط در سه ماه اول بارداری و قبل از هفته بیستم اتفاق می‌افتد. سقط خود به خودی جنین بیشتر در اثر آسیب‌های محیطی و ناهنجاری‌های ژنتیکی انجام می‌شود. در مواردی هم سقط جنین در ۲ یا ۳ هفته اول بارداری صورت می‌گیرد که حتی مادر پیش از اطلاع از بارداری جنین را سقط می‌کند. به خاطر همین دلایل به زنان باردار توصیه می‌شود از همان ابتدای دوران بارداری، مراقبت‌های لازم را رعایت کنند تا احتمال پایان زودهنگام بارداری یا سقط جنین را تا حدود زیادی کاهش دهند.
سقط جنین در سه ماه اول بارداری به چه علت رخ می دهد؟
سقط جنين به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد که بیشتر آن‌ها قابل کنترل و بررسی هستند. غالباً سقط جنین به دلایل ژنتیکی و عدم رشد کافی جنین صورت می‌گیرد اما دلایل دیگری نیز در سقط جنین در سه ماه اول بارداری دخیل هستند که به شرح زیر است:
- نارسایی و ضعیف بودن دهانه رحم یکی از دلایل سقط جنین در سه ماه اول بارداری محسوب می‌شود که در آن رحم توانایی نگهداری جنین را ندارد و سقط جنین خودبه‌خود اتفاق می‌افتد.
- به طور تقریبی نیمی از سقط‌ها به دلیل ناهنجاری کروموزومی در اسپرم پدر یا تخمک مادر است.
- یکی دیگر از دلایل مهم سقط جنین در سه ماه اول حاملگی می‌توان به متناسب نبودن rh خون مادر و جنین اشاره کرد. درصورتی‌که rh خون مادر منفی و rh جنین مثبت باشد باعث سقط جنین می‌شود.
- وجود بی‌نظمی در پروژسترون‌ها که معمولاً به خاطر کیفیت پایین تخمک‌ها ایجاد می‌شود و سقط جنین رخ می‌دهد.
- بیماری‌های زمینه‌ای مادر مانند دیابت، تیروئید، فشارخون، سرطان، سل، مشکلات جسمانی مادر، ناهنجاری بافت رحم و …
- استفاده خودسرانه برخی از داروها، مصرف سیگار، قلیان، کافیین، الکل و نیز تغذیه نامناسب عواملی هستند که منجر به سقط زودهنگام جنین می‌شوند.
- اگر در سه ماه نخست حاملگی در مجاورت آلودگی‌های محیطی مثل آرسنیک، سرب یا بنزین قرار بگیرید، احتمال سقط جنین افزایش پیدا می‌کند.
- از موارد دیگری که سبب سقط زودهنگام جنین در سه ماه اول زندگی می‌شود به وارد شدن ضربه به شکم می‌توان اشاره کرد.
سقط جنین چه علائمی دارد؟
سقط جنین با توجه به مرحله بارداری و علل سقط علائم مختلفی دارد. علائم شایع سقط جنین به شرح زیر است:
- از نخستین نشانه‌های سقط جنین خونریزی واژینال و لکه بینی را می‌توان نام برد.
- بعد از خونریزی زنان باردار در ناحیه شکم‌درد و گرفتگی احساس می‌کنند.
- وزن به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند.
- از واژن مایعات مخاطی ترشح می‌شود.
- علائم بارداری همچون حساسیت پستان‌ها و حالت تهوع کاهش می‌یابد.
- بافت جنین یا بخشی از جفت از رحم خارج می‌شود.
چگونه از سقط جنین در سه ماه اول بارداری جلوگیری کنیم؟
به زوجین توصیه می‌کنیم که حتماً قبل از اقدام به بارداری با پزشک زنان و زایمان مشورت کنند تا بدانند که آیا امکان داشتن فرزند سالم را دارند یا خیر. چنانچه مادر بیماری زمینه‌ای داشته باشد با مدیریت و کنترل تخت نظر پزشک می‌توان از سقط جنین جلوگیری کرد. از جمله راه‌هایی که می‌توانید از سقط جنین در سه ماه اول حاملگی جلوگیری کنید عبارت اند از:
- استراحت مطلق
- پرهیز از برقراری رابطه جنسی
- درمان و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون و …
- تزریق هورمون پروژسترون در صورت کمبود این هورمون در بدن
- تزریق Rh ایمونوگلوبولین زمانی که جنین rh منفی داشته باشد و مادر rh مثبت.
- کنترل و کاهش استرس
- انجام ورزش و فعالیت بدنی به‌طور منظم
- پرهیز از سفرهای طولانی‌مدت
- حفظ وزن بدن به‌صورت نرمال
برای جلوگیری از سقط جنین چه چیزهایی بخوریم؟
اگر زیر نظر متخصص تغذیه رژیم غذایی زیر را مصرف کنید، احتمال سقط جنین به میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند:
- روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسیدفولیک را زیر نظر پزشک مصرف کنید.
- مصرف گیاهان دارویی به خصوص گیاه مکا که در طب سنتی کاربردهای زیادی دارد و از آن برای حفظ تعادل هورمونی و جلوگیری از سقط جنین در ماه‌های اول بارداری استفاده می‌شود.
- میوه‌های سرشار از ویتامین‌های A, B, E و B6 مصرف کنید.
- خوردن گیاهان ارگانیک و طبیعی
- مصرف لوبیا و غلات سبوس‌دار
- مصرف روزانه سبزی‌ها
- اجتناب از خوردن گوشت و غذای مانده
مراجعه به پزشک
لازم است بدانید که برخی مواقع امکان جلوگیری از سقط جنین وجود ندارد، به‌طوری‌که اگر علت سقط جنین ناهنجاری کروموزومی باشد ممکن است سقط جنین مجدد رخ دهد؛ از همین رو توصیه می‌کنیم قبل از اقدام به بارداری حتماً به پزشک زنان مراجعه کنید. خانم دکتر میترا عبدلی متخصص زنان، زایمان و نازایی می‌تواند شما را راهنمایی کنند که آیا صلاحیت بجه دار شدن دارید یا نه. خانم دکتر عبدلی در حال حاضر هم در بیمارستان و هم مطب مشغول به فعالیت در حوزه زنان و زایمان هستند؛ بنابراین می‌توانید برای دریافت نوبت ویزیت حضوری با شماره‌هایی که در سایت قرار داده شده تماس بگیرید.
